16 kwietnia 2024r.
Synonimy
Uchyłkowatość jelit, choroba uchyłkowa jelit, uchyłkowatość esicy
Opis
Uchyłki to małe, workowate uwypuklenia ściany jelita grubego, które najczęściej tworzą się w jego końcowym odcinku zwanym esicą. Częstość występowania uchyłków rośnie z wiekiem, spotkać je można aż u 1/3 osób po 60 roku życia, u których zazwyczaj nie powodują one żadnych dolegliwości.
Objawy
Zwykle występują niezbyt silne, kurczowe bóle w dole brzucha po stronie lewej, które nasilają się po posiłkach, a ustępują po oddaniu gazów lub wypróżnieniu. Wraz z bólami mogą pojawiać się również wzdęcia i zaparcie stolca lub zaparcie na przemian z biegunką. U nielicznych chorych dochodzi do zapalenia uchyłków, które objawia się silnymi bólami w dole brzucha, nasilającymi się przy parciu na stolec i wypróżnieniu, oraz gorączką.
Kontaktu z lekarzem wymaga:Objawy sugerujące uchyłek
Bóle brzucha pomimo leczenia
Pojawienie się nowych objawów ze strony jelita, takich jak chudnięcie, bóle przy wypróżnieniach, ołówkowate stolce
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:Silne bóle brzucha z wymiotami, zatrzymaniem gazów i stolca lub gorączką
Krew w stolcu
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Przyczyny
Uchyłki jelita grubego zalicza się do chorób cywilizacyjnych; ich występowaniu sprzyja dieta z małą ilością błonnika, otyłość, brak aktywności fizycznej. Niewielka objętość treści jelitowej powoduje nadmierne skurcze i przerost warstwy mięśniowej oraz wzrost ciśnienia wewnątrz jelita. Prowadzi to do wypchnięcia wewnętrznej warstwy ściany jelita – błony śluzowej – i powstania charakterystycznych uwypukleń, w których mogą gromadzić się resztki pokarmowe i bakterie. U niektórych osób dochodzi do zapalenia uchyłków.
Zapobieganie
Zapobieganie polega na dostarczaniu organizmowi odpowiedniej porcji błonnika oraz dbałości o regularne wypróżnianie się.
Przebieg
Uchyłki jelita grubego stanowią istotne zagrożenie dopiero, gdy dojdzie do powikłań. Właściwe leczenie najczęściej zapobiega ich występowaniu.
Powikłania
Badania
Obecność uchyłków można potwierdzić badaniem radiologicznym jelita grubego z kontrastem (wlew doodbytniczy) lub badaniem endoskopowym (sigmoidoskopia, kolonoskopia).
Cel leczenia
Leczenie ma na celu łagodzenie dolegliwości bólowych i zapobieganie powikłaniom choroby. Jeśli dojdzie do powikłań, stosuje się leczenie przeciwbakteryjne lub dąży do usunięcia zmienionego chorobowo odcinka jelita.
Leczenie
Zalecenia ogólne
Leczenie prowadzone jest ambulatoryjnie.
Podstawowe znaczenie ma dieta z dużą ilością błonnika w postaci warzyw, owoców, płatków zbożowych i otrębów, z odpowiednią ilością płynów (2-3 litry na dobę). Jeśli taka dieta nie zapewnia regularnych wypróżnień, dodatkowo stosuje się leki zmiękczające stolec.
Poza okresami nasilonych dolegliwości bólowych, zalecana jest odpowiednia do wieku aktywność fizyczna. Przyjęcia do szpitala wymagają chorzy z powikłaniami.
Przy zapaleniu uchyłków stosuje się leżenie w łóżku, dietę ścisłą, a następnie ubogobłonnikową oraz podaje się antybiotyki dożylnie. Po ustąpieniu stanu zapalnego znów zwiększa się ilość błonnika w diecie. Inne powikłania mogą wymagać leczenia operacyjnego.
Leczenie farmakologiczneLeki zmiękczające kał (na przykład parafina, laktuloza)
Leki rozkurczowe
Antybiotyki w przypadku zapalenia uchyłków
Leczenie prowadzone jest ambulatoryjnie.
Podstawowe znaczenie ma dieta z dużą ilością błonnika w postaci warzyw, owoców, płatków zbożowych i otrębów, z odpowiednią ilością płynów (2-3 litry na dobę). Jeśli taka dieta nie zapewnia regularnych wypróżnień, dodatkowo stosuje się leki zmiękczające stolec.
Poza okresami nasilonych dolegliwości bólowych, zalecana jest odpowiednia do wieku aktywność fizyczna. Przyjęcia do szpitala wymagają chorzy z powikłaniami.
Przy zapaleniu uchyłków stosuje się leżenie w łóżku, dietę ścisłą, a następnie ubogobłonnikową oraz podaje się antybiotyki dożylnie. Po ustąpieniu stanu zapalnego znów zwiększa się ilość błonnika w diecie. Inne powikłania mogą wymagać leczenia operacyjnego.
Leczenie farmakologiczne
Leczenie operacyjne
Zabieg operacyjny jest konieczny w przypadku przedziurawienia jelita, ropnia wewnątrzbrzusznego, niedrożności lub przedłużającego się krwawienia. Najczęściej wykonuje się częsciową resekcję jelita grubego - usuwa się esicę lub lewą połowę jelita grubego (tak zwana hemikolektomia).
Podpis
Opracowała
lek. med. Edyta Zagórowicz
lek. med. Edyta Zagórowicz
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -