20 kwietnia 2024r.
Synonimy
Kamienie nerkowe
Opis
Choroba charakteryzuje się powstawaniem litych złogów (kamieni) w drogach moczowych, które przemieszczając się przez moczowód w kierunku pęcherza moczowego są przyczyną ostrych napadów bólowych – tzw. „kolki nerkowej”. Choroba występuje u 5% osób dorosłych, głównie mężczyzn.
Objawy
Charakterystyczne dla choroby są ostre bóle w boku o charakterze przerywanym, trwające zazwyczaj wiele godzin, promieniujące w kierunku krocza, z towarzyszącym uczuciem parcia na mocz i czasami (w 30%) z krwiomoczem. Często do bólu dołączają się nudności i wymioty. Ból ustępuje wraz z wydaleniem złogu (kamienia).
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Pojawienie się gorączki (pow. 38°C), która towarzyszy przedłużającej się lub nawracającej kolce nerkowej.
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Pojawienie się gorączki (pow. 38°C), która towarzyszy przedłużającej się lub nawracającej kolce nerkowej.
Przyczyny
Czynniki sprzyjające zachorowaniu
Częstość występowania choroby jest większa u osób:
Zapobieganie
Codzienne wypijanie co najmniej 2 litrów płynów, w tym wody mineralnej (o małej zawartości składników mineralnych).
Przebieg
Małe złogi w 90% przypadków zostają wydalone po epizodzie kolki nerkowej. Jeśli nie nastąpi wydalenie złogu z moczem, może dojść do powikłań wynikających z utrudnionego odpływu moczu z nerki (wodonercze, a w przypadku towarzyszącego zakażenia dróg moczowych – gromadzenie się ropy w nerce, czyli roponercze). Oba stany wymagają pilnego zabiegu (interwencja chirurgiczna).
Większe złogi nie powodują ostrych napadów bólowych. Pozostają w nerce, co prowadzi do jej uszkodzenia. W tych przypadkach konieczne jest leczenie zabiegowe.
Większe złogi nie powodują ostrych napadów bólowych. Pozostają w nerce, co prowadzi do jej uszkodzenia. W tych przypadkach konieczne jest leczenie zabiegowe.
Powikłania
Badania
Potwierdzenie rozpoznanie może wymagać wykonania: badania ogólnego moczu, badania ultrasonograficznego nerek, badań radiologicznych, takich jak: zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej czy urografia (badanie radiologiczne po dożylnym podaniu kontrastu pozwalające na uwidocznienie dróg moczowych).
Może być potrzebne wykonanie posiewu moczu, jeśli lekarz podejrzewa zakażenie dróg moczowych.
W przypadku nawracających napadów kolki nerkowej należy wykonać dodatkowe badania gospodarki wapniowo-fosforowej (oznaczenia poziomu wapnia i fosforu w surowicy, wydalania wapnia i fosforu z moczem), oznaczyć stężenie w surowicy i wydalanie kwasu moczowego, kwasu szczawiowego, kwasu cytrynowego i magnezu.
Przydatna może się okazać analiza składu wydalonych złogów (nie należy wyrzucać znalezionych w moczu kamieni).
Może być potrzebne wykonanie posiewu moczu, jeśli lekarz podejrzewa zakażenie dróg moczowych.
W przypadku nawracających napadów kolki nerkowej należy wykonać dodatkowe badania gospodarki wapniowo-fosforowej (oznaczenia poziomu wapnia i fosforu w surowicy, wydalania wapnia i fosforu z moczem), oznaczyć stężenie w surowicy i wydalanie kwasu moczowego, kwasu szczawiowego, kwasu cytrynowego i magnezu.
Przydatna może się okazać analiza składu wydalonych złogów (nie należy wyrzucać znalezionych w moczu kamieni).
Cel leczenia
Leczenie
Zalecenia ogólne
W zależności od rodzaju kamieni (wapniowo-szczawianowe, moczanowe, struwitowe lub cystynowe) i obecności czynników sprzyjających ich powstawaniu może być konieczne długotrwałe stosowanie specjalnej diety z wykluczeniem pewnych pokarmów oraz przyjmowanie leków, które spowalniają wzrost i tworzenie złogów. Ograniczenia dietetyczne należy ustalić z lekarzem
Zawsze korzystne jest picie płynów (co najmniej 8 szklanek dziennie)
W przypadku kolki nerkowej nie jest zalecane leżenie w łóżku, lecz ruch, który ułatwia wydalenie złogu
W przypadku częstych napadów kolkowych należy unikać sytuacji, w których nagłe pojawienie się bólu może spowodować zagrożenie (np. praca na wysokości)
Leczenie farmakologiczneW kolce nerkowej podaje się leki przeciwbólowe i rozkurczowe, często w postaci zastrzyków domięśniowych lub dożylnych
W przypadku zakażenia dróg moczowych pacjent otrzymuje zwykle antybiotyki
W niektórych postaciach kamicy lekarz może zalecić codzienne przyjmowanie leków, których celem jest hamowanie wydalania wapnia (niektóre leki moczopędne), zmiana odczynu moczu (alkalizacja bądź zakwaszanie moczu) lub hamowanie krystalizacji (preparaty magnezu)
Leczenie farmakologiczne
Podpis
Opracował
dr n. med. Jerzy Chudek
dr n. med. Jerzy Chudek
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -