19 kwietnia 2024r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Synonimy  ->
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie ślepej kiszki
Opis  ->
Wyrostek robaczkowy (niekiedy błędnie nazywany ślepą kiszką) jest to kilkucentymetrowe, wąskie uwypuklenie początkowego odcinka jelita grubego zwanego kątnicą.
Zapalenie wyrostka robaczkowego zdarza się średnio u jednej na pięćset osób każdego roku. Objawy choroby mogą być bardzo różnorodne. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego należy brać pod uwagę u każdej osoby z bólami brzucha o niejasnym pochodzeniu. Występuje ono w każdym wieku (częściej u mężczyzn niż u kobiet), choć jest rzadkie u dzieci przed ukończeniem drugiego roku życia. Najwięcej zachorowań zdarza się pomiędzy 15 a 24 rokiem życia.
Objawy  ->
  • Typowym objawem jest ból rozpoczynający się w okolicy pępka, a następnie przemieszczający się w kierunku prawej połowy podbrzusza. Stopniowo ból staje się stały i wyraźnie zlokalizowany. Nasila się przy poruszaniu, głębokim wdechu, kaszlu, chodzeniu i dotykaniu brzucha
  • Nudności, czasem także wymioty
  • Zaparcie, zatrzymanie gazów
  • Biegunka (czasami)
  • Niewielka gorączka pojawiająca się później niż pozostałe objawy
  • Wyraźna tkliwość w obrębie prawego podbrzusza, zazwyczaj w jednej trzeciej odległości pomiędzy pępkiem i biodrem (ta lokalizacja dolegliwości odpowiada sytuacji, gdy wyrostek położony jest w sposób typowy, niekiedy jednak układa się inaczej, co znacznie utrudnia rozpoznanie)
  • Obrzmienie brzucha (w przypadkach bardzo zaawansowanych)
  • Podwyższona liczba białych krwinek we krwi


  • Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
  • Wystąpienie objawów ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego
  • Pojawienie się po wykonaniu zabiegu operacyjnego takich objawów, jak gorączka powyżej 38,9°C, uporczywe wymioty, nasilający się ból brzucha, omdlenie, krew w stolcu lub wymiotach, zawroty lub ból głowy
  • Przyczyny  ->
    Przyczyną choroby jest zakażenie nieznanego pochodzenia, najczęściej bakteriami pochodzącymi z przewodu pokarmowego. Wyrostek robaczkowy może zostać zatkany zawartością jelita lub uciśnięty z zewnątrz przez łącznotkankowe pasmo, powstałe na przykład w wyniku przebytego zabiegu operacyjnego. Gdy rozwija się infekcja i nasilają się objawy zapalenia, wyrostek staje się obrzęknięty i stopniowo wypełnia się ropą. Ryzyko wystąpienia ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego zwiększa się u osób, u których ostatnio rozpoznano zakażenie tasiemcem lub wirusową infekcję przewodu pokarmowego.
    Zapobieganie  ->
    Nie ma możliwości zapobiegania zapaleniu wyrostka robaczkowego.
    Przebieg  ->
    Zabieg operacyjny prowadzi do wyleczenia. W przypadku zaniechania operacji może dojść do przedziurawienia (perforacji) wyrostka, które jest zwykle śmiertelne. Nieprawidłowe rozpoznanie spowodowane jest zwykle nietypowymi lub nielicznymi objawami, szczególnie u małych dzieci i starszych pacjentów
    Powikłania  ->
  • Przedziurawienie wyrostka i rozwój zapalenia otrzewnej – częściej u osób w podeszłym wieku
  • Rozwój ropnia okołowyrostkowego (ograniczonego zbiornika gęstej ropy wokół wyrostka)
  • Powstanie ropnia w tzw. zatoce Douglasa, sąsiadującej z odbytnicą (po operacji usunięcia ropowiczego wyrostka)
  • Badania  ->
  • Badania laboratoryjne zwykle obejmują morfologię krwi (stwierdza się podwyższoną ilość białych krwinek) i badanie moczu mające na celu wykluczenie infekcji układu moczowego, którego objawy mogą naśladować ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
  • Pomocne mogą być pomiary (i odnotowywanie wartości) temperatury w odbycie wykonywane co 2 godziny
  • Cel leczenia  ->
    Celem leczenia jest chirurgiczne usunięcie zmienionego zapalnie wyrostka robaczkowego.
    Leczenie  ->
    Zalecenia ogólne
  • Chory powinien pozostawać w łóżku przed i bezpośrednio po operacji
  • Po zabiegu operacyjnym zaleca się stopniowy powrót do normalnej aktywności
  • Nie należy nic jeść ani pić do czasu potwierdzenia lub wykluczenia ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego. Znieczulenie do zabiegu operacyjnego jest znacznie bezpieczniejsze, gdy żołądek jest pusty. W przypadku znacznego pragnienia można przepłukać usta czystą wodą
  • Po operacji należy stosować dietę płynną, następnie lekkostrawną i stopniowo wracać do normalnego odżywiania


  • Leczenie farmakologiczne
  • Nie powinno przyjmować się środków przeciwbólowych, przeczyszczających ani wykonywać lewatywy. Środki przeczyszczające mogą spowodować przedziurawienie wyrostka, zaś leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe utrudniać prawidłowe rozpoznanie
  • Leki przeciwbólowe podaje się po zabiegu operacyjnym
  • Antybiotyki stosuje się w przypadku zakażenia
  • W okresie pooperacyjnym pomocne mogą być środki zmiękczające stolec
  • Leczenie operacyjne  ->
  • Operacja mająca na celu usunięcie wyrostka robaczkowego nazywana jest appendektomią
  • Ponieważ rozpoznanie ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego we wczesnej fazie może być niekiedy trudne, często odwleka się zabieg operacyjny do czasu, gdy rozwój objawów potwierdzi wstępną diagnozę. Obserwacja jednak nie powinna trwać zbyt długo ze względu na grożące powikłania. Zbędna appendektomia nie jest błędem
  • W przypadku uformowania się ropnia wokół wyrostka, operację odkłada się do czasu jego wygojenia
  • Podpis  ->
    Opracował
    lek. med. Robert Olewiński

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.