20 kwietnia 2024r.
Synonimy
Zespół jelita nadpobudliwego, zespół jelita nadwrażliwego, zespół spastycznego jelita
Opis
Jest to przewlekła choroba objawiająca się dolegliwościami ze strony jelita grubego, która nie jest spowodowana nieprawidłowościami budowy i metabolizmu, lecz zmienioną czynnością jelita. Dolegliwości zaczynają się zwykle w wieku 30-40 lat, częściej występują u kobiet.
Objawy
Podstawowe objawy to bóle brzucha i biegunka lub zaparcie stolca. Bóle pojawiają się prawie zawsze w ciągu dnia, są kurczowe, ostre i najczęściej obejmują dół lub lewą stronę brzucha. Luźne wypróżnienia występują najczęściej w godzinach rannych, po posiłkach lub w sytuacjach stresowych. Część chorych ma zaparcie lub biegunkę na przemian z zaparciem. Inne dolegliwości to wzdęcie brzucha, łagodzone przez oddanie gazów oraz domieszka śluzu w kale.
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie nowych objawów u osoby z rozpoznaną już chorobą: chudnięcie, obecność krwi w stolcu lub czarnych, luźnych (smolistych) stolców, gorączka, anemia.
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie silnych bólów brzucha i wymiotów.
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie nowych objawów u osoby z rozpoznaną już chorobą: chudnięcie, obecność krwi w stolcu lub czarnych, luźnych (smolistych) stolców, gorączka, anemia.
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie silnych bólów brzucha i wymiotów.
Przyczyny
Przyczyna choroby nie jest znana. Podejrzewa się, że do powstania objawów mogą się przyczyniać zaburzenia czucia w obrębie narządów jamy brzusznej i nieprawidłowa czynność ruchowa jelit. Wystąpienie dolegliwości może być poprzedzone zatruciem pokarmowym lub urazem psychicznym, na przykład utratą bliskiej osoby. U wielu chorych występują zaburzenia osobowości, niepokój lub depresja.
Zapobieganie
Przebieg
Choroba ma charakter przewlekły, przebiega z nawrotami, ale jest łagodna i nie stanowi zagrożenia dla życia. Nie prowadzi do wyniszczenia organizmu, zapalenia ani raka jelita.
Powikłania
Nie obserwuje się istotnych powikłań.
Badania
Diagnostyka obejmuje podstawowe badania krwi, moczu i kału oraz badanie obrazowe jelita grubego; najczęściej wykonuje się badanie radiologiczne z kontrastem (wlew doodbytniczy) lub wziernikowanie (rektoskopię lub sigmoidoskopię).
Cel leczenia
Celem leczenia jest łagodzenie dolegliwości bólowych i wzdęcia brzucha, zapewnienie prawidłowego rytmu wypróżnień.
Leczenie
Zalecenia ogólne
Osoba cierpiąca z powodu zaburzeń czynnościowych powinna uświadomić sobie, jakie sytuacje najczęściej powodują stres i w miarę możliwości ich unikać. Z diety należy wyłączyć pokarmy wzdymające, takie jak fasola, kapusta i brukselka. Osoby ze skłonnością do biegunki mogą nie tolerować mleka i powinny sprawdzić, czy wykluczenie go z diety przynosi poprawę. W wielu przypadkach zmniejszenie dolegliwości następuje przy regularnym spożywaniu stopniowo wprowadzanych do diety otrębów. Niektórym chorym pomaga psychoterapia. Nie ma ograniczeń odnośnie aktywności fizycznej.
Leczenie farmakologiczneLeki przeciwbiegunkowe
Leki zwiększające objętość stolca lub zmiękczające stolec u osób ze skłonnością do zaparć
Leki rozkurczowe i przeciwbólowe
Leki przeciw wzdęciu
Leki przeciwlękowe i przeciwdepresyjne
Osoba cierpiąca z powodu zaburzeń czynnościowych powinna uświadomić sobie, jakie sytuacje najczęściej powodują stres i w miarę możliwości ich unikać. Z diety należy wyłączyć pokarmy wzdymające, takie jak fasola, kapusta i brukselka. Osoby ze skłonnością do biegunki mogą nie tolerować mleka i powinny sprawdzić, czy wykluczenie go z diety przynosi poprawę. W wielu przypadkach zmniejszenie dolegliwości następuje przy regularnym spożywaniu stopniowo wprowadzanych do diety otrębów. Niektórym chorym pomaga psychoterapia. Nie ma ograniczeń odnośnie aktywności fizycznej.
Leczenie farmakologiczne
Podpis
Opracowała
lek. med. Edyta Zagórowicz
lek. med. Edyta Zagórowicz
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -