29 marca 2024r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Opis  ->
Swędzenie okolicy odbytu może być wynikiem różnych chorób okolicy odbytu lub schorzeń ogólnoustrojowych. Występuje praktycznie w każdym wieku i niezależnie od płci.
Objawy  ->
  • Podstawowym objawem zgłaszanym przez chorych jest swędzenie (świąd) okolicy odbytu. Nasilenie świądu bywa w jednych przypadkach łagodne, w innych zaś świąd przybiera tak gwałtowny charakter, że staje się trudny do zniesienia. Uczucie swędzenia, palenia czy też pieczenia uniemożliwia choremu niejednokrotnie pracę, wypoczynek oraz sen i może być przyczyną rozwoju ciężkich zaburzeń emocjonalnych. Dolegliwości zwykle nasilają się w nocy i występują częściej latem niż zimą
  • Ponieważ chorzy zwykle nie mogą powstrzymać się od drapania swędzącej okolicy, skóra wokół odbytu staje się w okresie nasilenia objawów zaczerwieniona, przekrwiona, pogrubiała, nierówna lub sącząca


    Kontaktu z lekarzem wymaga:
    Występowanie świądu odbytu, który nie ustępuje lub nasila się mimo stosowania opisanego poniżej postępowania wymaga konsultacji lekarskiej. Pomoc lekarska jest także niezbędna w przypadku, gdy podczas trwania dolegliwości pojawia się gorączka lub inne objawy zakażenia skóry wokół odbytu.
  • Przyczyny  ->
    Przyczyny świądu odbytu tradycyjnie dzieli się na miejscowe i ogólnoustrojowe. Do pierwszej grupy zalicza się:
  • Wszelkie stany przebiegające ze wzmożoną wilgotnością tej okolicy lub obecnością nieprawidłowej wydzieliny z odbytu, między innymi przetoka, szczelina, żylaki, nowotwory, wypadanie odbytu lub odbytnicy, choroby zapalne jelita grubego
  • Zaniedbania natury higienicznej
  • Nadmierne pocenie się
  • Alergiczne zapalenie skóry w wyniku nadwrażliwości na przykład na mydło lub płyny do kąpieli, proszki do prania, dezodoranty, bieliznę produkowaną z materiałów syntetycznych
  • Choroby kobiece objawiające się obfitą wydzieliną z pochwy
  • Zakażenia okolicy odbytu, na przykład grzybica, owsica, świerzb, wszawica
  • Niektóre choroby skóry, na przykład łuszczyca
    Do ogólnoustrojowych przyczyn występowania świądu odbytu zalicza się między innymi:
  • Cukrzycę
  • Żółtaczkę
  • Choroby alergiczne
    Bardzo trudnym problemem diagnostycznym i leczniczym jest tak zwany świąd samoistny, w którym mimo przeprowadzenia wszelkich możliwych badań, nie udaje się ustalić ostatecznej przyczyny.
  • Zapobieganie  ->
  • Utrzymywanie czystości całego ciała, regularne kąpiele, unikanie silnego tarcia ręcznikiem okolicy krocza i odbytu
  • Po oddaniu stolca staranne, ale delikatne oczyszczenie okolicy odbytu miękkim papierem toaletowym
  • Unikanie substancji i potraw, na które jest się uczulonym
  • Unikanie zakładania obcisłej bielizny wykonanej z materiałów syntetycznych
  • Dostosowanie stroju do temperatury otoczenia
  • Staranne leczenie wszelkich chorób odbytu i jego okolicy
  • Przebieg  ->
    Zwykle możliwe jest pełne wyleczenie po ustaleniu przyczyny świądu i wdrożeniu odpowiedniej terapii. W przypadkach o niejasnej przyczynie zwykle również udaje się w pełni zlikwidować nieprzyjemne dolegliwości.
    Powikłania  ->
  • Mechaniczne uszkodzenie skóry w wyniku ciągłego drapania, mogące prowadzić do rozwoju zakażenia bakteryjnego
  • W przypadkach przewlekłych postępujące grubienie i twardnienie skóry wokół odbytu
  • Badania  ->
    Rozpoznanie świądu odbytu jest zwykle proste na podstawie rozmowy lekarza z pacjentem i badania okolicy odbytu i nie wymaga dodatkowych badań laboratoryjnych. Dużo trudniejszym zadaniem jest jednak identyfikacja czynnika odpowiedzialnego za wystąpienie świądu. W celu ustalenia dokładnego rozpoznania konieczne może być wykonanie szeregu badań ogólnych i specjalistycznych w kierunku wszystkich, wymienionych wyżej, potencjalnych przyczyn świądu. W trakcie diagnostyki i leczenia przydatna jest ścisła współpraca internisty, specjalisty chorób odbytu lub chirurga, ginekologa i dermatologa.
    Cel leczenia  ->
    W przypadkach o znanej przyczynie świądu celem leczenia jest jej zlikwidowanie, co prowadzi do ustąpienia nieprzyjemnych objawów. W przypadkach świądu samoistnego dąży się do maksymalnego złagodzenia dolegliwości i umożliwienia pacjentowi prowadzenia normalnego trybu życia.
    Leczenie  ->
    Zalecenia ogólne
  • Regularna kąpiel lub prysznic, unikanie silnego tarcia ręcznikiem okolicy odbytu, unikanie płynów do kąpieli, stosowanie łagodnych mydeł nawilżających
  • Niestosowanie dezodorantów na okolicę odbytu
  • Po oddaniu stolca oczyszczenie okolicy odbytu miękkim papierem toaletowym, nawilżoną gazą lub delikatne obmycie ciepłą wodą z mydłem
  • Noszenie luźnej, bawełnianej bielizny, unikanie wyrobów z materiałów syntetycznych
  • Dla miesiączkujących kobiet korzystne jest zastąpienie podpasek tamponami dopochwowymi
  • Unikanie mocno przyprawionych, ostrych potraw, a także kawy, herbaty, alkoholu i kakao, gdyż w opinii większości chorych nasilają one objawy choroby
  • Unikanie wysiłku fizycznego prowadzącego do silnego pocenia się


    Leczenie farmakologiczne
  • Stosowanie na okolicę odbytu gotowych lub przygotowywanych w aptece na zamówienie maści i żelów o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym
  • W przypadkach znacznego nasilenia objawów pomocne mogą okazać się leki uspokajające stosowane pod ścisłą kontrolą lekarza
  • Leczenie operacyjne  ->
    Leczenie zabiegowe stosowane jest stosunkowo rzadko i tylko w przypadkach nasilonego świądu nie poddającego się leczeniu zachowawczemu. Najczęściej wykonywane zabiegi to:
  • Operacyjne leczenie wymienionych powyżej chorób mogących prowadzić do wystąpienia świądu odbytu
  • Wstrzykiwanie alkoholu etylowego w okolicę odbytu i krocza w celu porażenia zaopatrujących ten obszar nerwów
  • Nacinanie skóry i tkanki podskórnej wokół odbytu w celu uszkodzenia okolicznych, drobnych nerwów skórnych
  • Podpis  ->
    Opracował
    lek. med. Robert Olewiński

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.