31 października 2025r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Synonimy
Opis
Objawy
Przyczyny
Zapobieganie
Przebieg
Powikłania
Badania
Cel leczenia
Leczenie
Leczenie operacyjne
Podpis
Zobacz także
 
 
Niedoczynność przysadki mózgowej  (Hypopituitarismus)
Opis  ->
Choroba ta jest rezultatem niedostatecznego wydzielania hormonów przysadki mózgowej, niewielkiego gruczołu wydzielania wewnętrznego, położonego u podstawy czaszki, który składa się z dwóch płatów.
Przedni płat przysadki (część gruczołowa) produkuje następujące hormony:
  • Hormon wzrostu – somatotropinę (GH)
  • Prolaktynę (PRL), stymulującą gruczoły sutkowe do produkcji mleka
  • Tyreotropinę (TSH), regulującą funkcję tarczycy
  • Kortykotropinę (ACTH), regulującą czynność nadnerczy
  • Folitropinę (FSH) i luteotropinę (LH), regulujące czynność gonad

    • Tylny płat przysadki (część nerwowa) wydziela dwa hormony, produkowane w podwzgórzu:
  • Wazopresynę, czyli antydiuretynę (ADH) biorącą udział, za pośrednictwem nerek w regulacji gospodarki wodnej organizmu
  • Oksytocynę, wpływającą na czynność skurczową macicy w trakcie porodu oraz na wydzielanie mleka z gruczołów sutkowych
    • Powrót ↑
    Objawy  ->
  • Zaburzenia miesiączkowania
  • Impotencja, niepłodność
  • Zanik owłosienia łonowego i pod pachami
  • Zmniejszenie gruczołów sutkowych
  • Osłabienie, senność
  • Bladość skóry, obrzęki powiek, zapadnięcie oczu
  • Łamliwość włosów, łysienie
  • Bóle głowy
  • Niskie ciśnienie krwi
  • Łatwe marznięcie
  • Opóźnienie wzrastania u dzieci
  • Częstsza potrzeba oddawania moczu
  • Zmiany psychiczne, psychoza
  • Obniżenie stężenia cukru we krwi


    • Kontaktu z lekarzem wymaga:
  • Każdy chory z podejrzeniem niedoczynności przysadki mózgowej, dotychczas nieleczony z tego powodu
  • Wystąpienie objawów infekcji u chorego po operacji przysadki: gorączki, dreszczy, bólów głowy, mięśni, senności
  • Pojawienie się objawów ubocznych leczenia farmakologicznego


    • Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
    Chory z przełomem w przebiegu niedoczynności przysadki, co może objawiać się śpiączką hipoglikemiczną (niepokój, poty, drżenia kończyn, utrata przytomności), śpiączką hipotermiczną (senność, utrata przytomności, znaczne obniżenie temperatury ciała) lub śpiączką z zatrucia wodnego (osłabienie, zaburzenia psychiczne, utrata przytomności).
    Powrót ↑
    Przyczyny  ->
  • Uraz głowy z krwawieniem w okolicy przysadki mózgowej
  • Poporodowa martwica przysadki w przypadku krwotoku i wstrząsu podczas porodu (zespół Sheehana)
  • Martwica przysadki (zespół Glińskiego-Simmondsa)
  • Guz przysadki
  • Infekcje ośrodkowego układu nerwowego
  • Tętniak naczyń podstawy mózgu


    • Czynnki sprzyjające zachorowaniu
  • Ciąża
  • Przypadki niedoczynności przysadki w rodzinie
    • Powrót ↑
    Zapobieganie  ->
    W przypadku urazu głowy, infekcji ośrodkowego układu nerwowego lub rozpoznania guza przysadki należy jak najszybciej podjąć właściwe leczenie.
    Powrót ↑
    Przebieg  ->
    Chorobę można leczyć systematycznym podawaniem hormonów tarczycy, nadnerczy i gonad.
    Powrót ↑
    Powikłania  ->
    Przełom w przebiegu niedoczynności przysadki – opis objawów powyżej. Nieleczona niedoczynność przysadki jest chorobą śmiertelną.
    Powrót ↑
    Badania  ->
  • Badania hormonalne – określa się stężenie hormonów przysadki (GH, PRL, TSH, ACTH, LH i FSH)
  • RTG czaszki w celu oceny okolicy siodła tureckiego, na którym leży przysadka
  • Tomografia komputerowa głowy
  • Najbardziej czułym badaniem przysadki mózgowej jest NMR (rezonans magnetyczny), jednak badanie to nie jest powszechnie dostępne
    • Powrót ↑
    Cel leczenia  ->
  • Uzyskanie właściwego poziomu hormonów i ustąpienie objawów choroby
  • Zapobieganie powikłaniom
    • Powrót ↑
    Leczenie  ->
    Zalecenia ogólne
    Nie jest konieczne stosowanie specjalnej diety. Aktywność fizyczna powinna być odpowiednia do wydolności fizycznej chorych. Wskazane jest noszenie bransolety z informacją o rozpoznanej niedoczynności przysadki oraz rodzaju i dawce przyjmowanych leków.

    Leczenie farmakologiczne
  • Hormonalna terapia zastępcza - w praktyce stosowane są hormony tarczycy, kortykosterydy oraz estrogeny, gestageny i testosteron
  • Leki przeciwbólowe w okresie pooperacyjnym
  • Antybiotyki oraz leki przeciwwirusowe u chorych z infekcją ośrodkowego układu nerwowego
    • Powrót ↑
    Leczenie operacyjne  ->
    Jeśli przyczyną niedoczynności przysadki jest guz lub tętniak, to usuwa się je chirurgicznie.
    Powrót ↑
    Podpis  ->
    Opracowała
    lek. med. Agnieszka Madej-Pilarczyk
    Zakład Endokrynologii, Instytut CMDiK
    Powrót ↑

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.

     

    Ostatnia aktualizacja: 10 lutego 2013 roku

    Wszelkie prawa zastrzeżone © emedica.pl 2001-2013

    certyfikatStosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -
    sprawdź tutaj.