ECPW

Zakontrastowanie, w zależności od potrzeby, dróg żółciowych (cholangiografia) lub przewodu trzustkowego (pankreatografia) pozwala stwierdzić obecność zwężenia oraz jego przyczynę (kamień, zwężenie zapalne, guz). Za pomocą odpowiednich narzędzi można usunąć kamienie z dróg żółciowych lub, w przypadku ich zwężenia, założyć krótką rurkę (tak zwaną protezę), która umożliwi odpływ żółci do dwunastnicy i tym samym zlikwiduje żółtaczkę. W niektórych ośrodkach podobne zabiegi coraz częściej wykonuje się także na przewodzie trzustkowym (tak zwanym przewodzie Wirsunga). Pobranie komórek lub wycinków z nieprawidłowych okolic, które bada się następnie pod mikroskopem, pozwala rozpoznać rodzaj choroby, co ma istotny wpływ na dalsze postępowanie.

Wymagana jest pisemna zgoda pacjenta na badanie. Jeśli planowany jest zabieg leczniczy na drogach żółciowych lub przewodzie trzustkowym, konieczne jest oznaczenie grupy krwi oraz parametrów krzepnięcia krwi (czas protrombinowy, czas kaolinowo-kefalinowy, czas krwawienia, liczba płytek). U pacjentów z żółtaczką, sztucznymi zastawkami serca, po przebytym zapaleniu wsierdzia, z protezą naczyniową lub ze znacznie obniżonym stężeniem krwinek białych bezpośrednio przed badaniem podaje się antybiotyk dożylnie.

Badanie wykonuje się tylko w warunkach szpitalnych. Pacjent w dniu badania pozostaje na czczo. Osoby ze sztucznym uzębieniem na czas badania muszą je usunąć. Znieczulenie miejscowe polega na spryskaniu błony śluzowej gardła roztworem środka znieczulającego w aerozolu. Ponadto stosuje się znieczulenie dożylne, wymagające założenia wenflonu do żyły, przez który podaje się lek o krótkotrwałym działaniu uspokajającym i zwiotczającym mięśnie. W czasie badania pacjent leży na lewym boku. Między zęby wkłada się plastikowy ustnik, a następnie przez jamę ustną wprowadza się giętki wziernik w kształcie rurki o średnicy 0,8-1 cm, którego końcówkę, zawierającą obiektyw, badany musi połknąć. Potem lekarz bez pomocy ze strony pacjenta wsuwa aparat przez przełyk i żołądek do dalszej części dwunastnicy, obserwując badaną okolicę na ekranie monitora. Operując specjalnymi pokrętłami zmienia położenie końcówki wziernika tak, żeby wsunąć cewnik przebiegający przez kanał wewnątrz aparatu do miejsca ujścia przewodu odprowadzającego żółć do dwunastnicy, tak zwanej brodawki Vatera. Przez ten cewnik pielęgniarka wstrzykuje płyn zawierający środek kontrastowy. Na ekranie aparatu rentgenowskiego lekarz ogląda obraz dróg żółciowych lub przewodu trzustkowego i podejmuje decyzję o dalszym postępowaniu. Jeśli stwierdzi obecność kamieni, to najpierw przecina brodawkę Vatera elektrycznym nożem (tak zwana sfinkterotomia), a potem próbuje je usunąć przy pomocy odpowiednich narzędzi, które wsuwa przez kanał wziernika (koszyczki, kleszczyki). W przypadku zwężenia przewodu zakłada protezę – krótką rurkę, której zadaniem jest rozszerzyć zwężenie i tym samym przywrócić normalny przepływ żółci czy soku trzustkowego. Jeśli zachodzi potrzeba, odpowiednimi kleszczykami pobiera wycinki błony śluzowej. Po podaniu znieczulenia ani badanie, ani pobieranie wycinków nie powinno być bolesne, pacjent czuje najczęściej tylko rozpieranie w jamie brzusznej związane z obecnością powietrza, które lekarz docierając do dwunastnicy wdmuchuje przez aparat, aby rozciągnąć narządy, przez które przechodzi. Nadmiar powietrza wydostaje się przez jamę ustną powodując odbijania. W zależności od rodzaju zabiegu, trwa on zwykle 15-60 minut. Przez kilka godzin po zabiegu nie wolno jeść ani pić. Jeśli nie wystąpią żadne dolegliwości, można zjeść kolację. Pobrane wycinki po utrwaleniu ocenia lekarz – histopatolog. Proces utrwalania, barwienia i oceny tkanki zajmuje około 2 tygodni.

Opracowała
lek. med. Edyta Zagórowicz