23 kwietnia 2024r.
Synonimy
Żylaki odbytu, hemoroidy
Opis
Są to poszerzone (żylakowate) żyły odbytu lub odbytnicy. Guzki krwawnicze mogą występować w początkowym odcinku kanału odbytu (żylaki wewnętrzne) lub w samym odbycie (żylaki zewnętrzne). Guzki krwawnicze pozostają często niezauważane przez wiele lat – aż do czasu wystąpienia krwawienia.
Objawy
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Przyczyny
Powstanie guzków krwawniczych odbytu jest wynikiem podwyższonego ciśnienia w naczyniach żylnych odbytu lub odbytnicy.
Czynniki sprzyjające zachorowaniuDieta z małą ilością błonnika
Częste zaparcia
Siedzący tryb pracy (choroba kierowców ciężarówek i pilotów), ale także długotrwała praca w pozycji stojącej
Otyłość
Ciąża
Osłabienie napięcia mięśni w starszym wieku, po zabiegu operacyjnym okolicy odbytu lub po nacięciu krocza podczas porodu
Choroby wątroby
Seks analny
Nadciśnienie w układzie żyły wrotnej
Czynniki sprzyjające zachorowaniu
Zapobieganie
Przebieg
Żylaki odbytu zwykle ustępują w wyniku prawidłowego postępowania. Niekiedy objawy mogą nawracać, szczególnie w sytuacjach nasilonych, długotrwałych zaparć stolca. Przypadki nie poddające się leczeniu zachowawczemu mogą wymagać interwencji chirurgicznej.
Powikłania
Badania
Cel leczenia
Podstawowym celem leczenia jest złagodzenie dolegliwości.
Leczenie
Zalecenia ogólne
Bardzo duże znaczenie ma odpowiednia profilaktyka (patrz: sposoby zapobiegania)
W ostrym okresie choroby ból często ustępuje po nasiadówkach z ciepłej wody lub kory dębu (dostępna w aptece bez recepty – przygotować zgodnie z instrukcją obsługi i powtarzać kilka razy dziennie)
W przypadkach z silnym bólem i obrzękiem, spowodowanymi wypadnięciem żylaka lub zakrzepem w jego świetle, pomocny może okazać się 24-godzinny wypoczynek w łóżku i przykładanie lodu na okolicę odbytu
Jeśli dolegliwości utrzymują się pomimo stosowania się do wyżej wymienionych zaleceń, niezbędne może okazać się leczenie operacyjne
Umieszczenie stóp na niskim stołeczku w czasie siedzenia na muszli klozetowej, co znacznie ułatwia oddanie stolca
Odpowiednia toaleta okolicy odbytu po oddaniu stolca przy pomocy miękkiego papieru toaletowego
Istotne znaczenia ma odpowiednia dieta zapobiegająca występowaniu zaparć zawierająca duże ilości pokarmów bogatych w błonnik, takich jak świeże owoce, warzywa (szczególnie strączkowe), ciemne razowe pieczywo, płatki śniadaniowe. Zaleca się picie dużej ilości wody co sprzyja zachowaniu prawidłowej konsystencji stolca.
Nie ma żadnych ograniczeń co do aktywności ruchowej. Regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych korzystnie wpływa na pracę jelit.
Leczenie farmakologiczneStosowane są leki doustne o działaniu wenoprotekcyjnym (ochraniającym naczynia żylne) i przeciwbólowym oraz leki stosowane miejscowo – maści i czopki ze środkami znieczulającymi, przeciwzapalnymi i ściągającymi
W przypadku zaparć (obok diety) zaleca się stosowanie środków zmiękczających stolec (parafina płynna, laktuloza)
Istotne znaczenia ma odpowiednia dieta zapobiegająca występowaniu zaparć zawierająca duże ilości pokarmów bogatych w błonnik, takich jak świeże owoce, warzywa (szczególnie strączkowe), ciemne razowe pieczywo, płatki śniadaniowe. Zaleca się picie dużej ilości wody co sprzyja zachowaniu prawidłowej konsystencji stolca.
Nie ma żadnych ograniczeń co do aktywności ruchowej. Regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych korzystnie wpływa na pracę jelit.
Leczenie farmakologiczne
Leczenie operacyjne
W przypadku niepowodzenia opisanych powyżej sposobów postępowania konieczne może się okazać leczenie operacyjne. Wykonywane są również zabiegi chirurgiczne, takie jak:
Zaciśnięcie hemoroidów przy pomocy specjalnych gumowych opasek zakładanych u ich podstawy
Skleroterapię/obliterację (wstrzyknięcie do wnętrza żylaków substancji powodującej ich zarastanie)
Zabiegi kriochirurgiczne (zamrożenie żylaków ciekłym azotem)
Koagulację (wypalenie żylaków laserem lub promieniowaniem podczerwonym)
I wreszcie, nadal w Polsce najpopularniejszy zabieg, haemoroidektomię, czyli operacyjne wycięcie guzków krwawniczych
Podpis
Opracował
lek. med. Robert Olewiński
lek. med. Robert Olewiński
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -