19 marca 2024r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Opis  ->
Jest to osłabienie lub rozciągnięcie rozworu przełykowego – otworu w przeponie, przez który przechodzi przełyk z klatki piersiowej do jamy brzusznej. Przepona jest szerokim i stosunkowo cienkim mięśniem rozciągniętym pomiędzy dolnymi żebrami, oddzielającym klatkę piersiową od jamy brzusznej. Poza tym przepona bierze udział w wykonywaniu ruchów oddechowych klatki piersiowej, porusza się także podczas mówienia i śpiewania. Kiedy rozwór przełykowy przepony ulega rozciągnięciu i przestaje ściśle obejmować końcowy odcinek przełyku, dochodzi do wstecznego odpływu (tzw. zarzucania) kwasu żołądkowego do przełyku, co powoduje podrażnienie, a potem zapalenie wyścielającej wnętrze przełyku błony śluzowej. W przypadku znacznego poszerzenia rozworu przełykowego część, a nawet cały żołądek, może przemieszczać się do klatki piersiowej, co zaburza prawidłowe przechodzenie pokarmu w kierunku jelita cienkiego.
Objawy  ->
Objawy związane z przepukliną rozworu przełykowego najczęściej pojawiają się w około godzinę po posiłku:
  • Uczucie palenia za mostkiem; ponieważ to nieprzyjemne pieczenie, palenie lub ściskanie odczuwane jest w okolicy serca, często, szczególnie u ludzi starszych, jest mylone z objawami choroby niedokrwiennej serca lub nawet zawału mięśnia sercowego
  • Gorzkie odbijania
  • Trudności w połykaniu – objaw stosunkowo rzadki


  • Kontaktu z lekarzem wymaga:
    Konsultacji lekarskiej wymaga każdy przypadek pojawienia się objawów przepukliny rozworu przełykowego. Szczególnej uwagi wymaga uczucie „zatrzymywania się” pokarmu w przełyku, za mostkiem, gdyż może być to pierwszy objaw raka przełyku, a także pieczenie za mostkiem z towarzyszącą dusznością, nudnościami lub potami – z uwagi na konieczność wykluczenia zawału mięśnia sercowego. Po pomoc lekarską należy zwrócić się także w przypadku wystąpienia silnych wymiotów, a także wymiotów krwią. Nieustępowanie objawów choroby po miesięcznym leczeniu jest również wskazaniem do ponownej kontroli lekarskiej.
    Przyczyny  ->
    Jak dotąd nieznana jest przyczyna powstawania przepukliny rozworu przełykowego.

    Czynniki sprzyjające zachorowaniu
    Zwiększone ryzyko wystąpienia przepukliny rozworu przełykowego wiąże się z:
  • Wrodzonym osłabieniem mięśniowego pierścienia tworzącego rozwór przełykowy przepony i otaczającego końcowy odcinek przełyku
  • Ciężkim urazem brzucha wywołującym nagły wzrost ciśnienia w jamie brzusznej prowadzący do pęknięcia przepony
  • Przewlekłym zaparciem wymagającym powtarzanego napinania przepony podczas oddawania stolca
  • Otyłością
  • Ciążą
  • Powtarzanym parciem lub dźwiganiem ciężarów połączonym z napinaniem mięśni brzucha
  • Paleniem papierosów
  • Wiekiem powyżej 50 roku życia
  • Zapobieganie  ->
    Nie ma szczególnych metod zapobiegania powstawaniu przepukliny rozworu przełykowego przepony.
    Przebieg  ->
    Objawy choroby zwykle ustępują w wyniku niewielkich zmian trybu życia i zastosowania leczenia farmakologicznego. W przypadkach nie poddających się takiemu leczeniu oraz gdy stałe zarzucanie kwasu żołądkowego do przełyku prowadzi do jego zapalenia i powstawania owrzodzeń błony śluzowej, stosuje się leczenie operacyjne.
    Powikłania  ->
  • Owrzodzenie błony śluzowej przełyku z towarzyszącym krwawieniem, niekiedy bardzo intensywnym, prowadzącym nawet do wstrząsu krwotocznego
  • Rak przełyku w przypadkach wieloletniego zapalenia przełyku towarzyszącego nieleczonej przepuklinie rozworu przełykowego
  • Badania  ->
    Wstępne rozpoznanie przepukliny rozworu przełykowego jest możliwe już po zebraniu wywiadu i badaniu pacjenta. W celu potwierdzenia rozpoznania oraz wykluczenia innych groźnych chorób mogących wywoływać podobne objawy konieczne jest jednak wykonanie szeregu badań dodatkowych. Obejmują one endoskopię górnego odcinka przewodu pokarmowego z dokładną oceną końcowego odcinka przełyku i jego przejścia w żołądek (w razie podejrzenia raka lekarz wykonujący badanie pobiera w jego trakcie kilka niewielkich skrawków tkanki do badania histopatologicznego), badanie rentgenowskie przełyku i żołądka (zdjęcia RTG wykonywane po doustnym podaniu specjalnego środka cieniującego), manometrię przełyku (badanie ciśnienia w poszczególnych odcinkach przełyku), zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej, tomografię komputerową (CT, TK) klatki piersiowej lub jamy brzusznej, EKG z próbą wysiłkową (EKG wykonywane podczas stopniowanego wysiłku w celu wykluczenia choroby niedokrwiennej serca, jako przyczyny pieczenia za mostkiem).
    Cel leczenia  ->
    Podstawowym celem leczenia jest złagodzenie nieprzyjemnych objawów przepukliny rozworu przełykowego oraz zapobieganie powstawaniu powikłań. Leczenie zawsze zaczyna się od metod nieoperacyjnych.
    Leczenie  ->
    Zalecenia ogólne
  • Sen z głową uniesioną około 10-15 cm powyżej poziomu łóżka, dzięki czemu w nocy żołądek będzie utrzymywał się poniżej otworu przepukliny
  • Zaprzestanie palenia papierosów
  • Unikanie noszenia obcisłych rajstop, bielizny i pasków
  • Unikanie silnego parcia w czasie oddawania moczu, stolca oraz dźwigania ciężkich przedmiotów
  • Leczenie zaparć
  • Unikanie obfitych posiłków. Należy spożywać małe, lecz częste posiłki. Ostatni posiłek należy jeść nie później niż dwie godziny przed snem. Posiłków nie należy spożywać w pośpiechu
  • Zmniejszenie masy ciała w przypadku otyłości – często normalizacja wagi prowadzi do całkowitego ustąpienia dolegliwości
  • Unikanie napojów alkoholowych oraz zawierających kofeinę (kawa, herbata, kakao, coca-cola), a także oraz tych potraw i przypraw, które nasilają dolegliwości
  • Nie ma ograniczeń dotyczących aktywności ruchowej. Nie należy kłaść się, ani pochylać bezpośrednio po posiłku


  • Leczenie farmakologiczne
    W ramach leczenia farmakologicznego zwykle stosuje się:
  • Leki zobojętniające kwas żołądkowy lub hamujące jego wydzielanie w żołądku (niektórzy chorzy odczuwają poprawę przyjmując je około 1 godziny przed jedzeniem i przed pójściem spać, zaś innym leki te pomagają, gdy są zażywane 1 do 2 godzin po posiłku i przed snem. Należy wypróbować oba schematy przyjmowania leków i stosować ten, który jest bardziej skuteczny)
  • Leki przyspieszające przechodzenie pokarmu z żołądka do dwunastnicy
  • Leki zmiękczające stolec i zapobiegające w ten sposób zaparciu
  • Leczenie operacyjne  ->
    Rzadko istnieją bezwzględne wskazania do leczenia operacyjnego przepukliny rozworu przełykowego. Stosuje się je tylko w przypadkach niepoddających się opisanemu powyżej postępowaniu zachowawczemu oraz w przypadkach wystąpienia powikłań. Wykonuje się zabiegi polegające na wzmocnieniu mięśniowego pierścienia otaczającego rozwór przełykowy przepony lub na takim umocowaniu żołądka w jamie brzusznej, które uniemożliwi przemieszczanie się jego zwartości do przełyku. Istnieje możliwość wykonania takiego zabiegu zarówno metodą tradycyjną, jak i laparoskopową. Wybór metody operacyjnej należy omówić z chirurgiem.
    Podpis  ->
    Opracował
    lek. med. Robert Olewiński

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.