04 grudnia 2024r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Opis  ->
Choroba polegająca na nieprawidłowej funkcji błony śluzowej wyścielającej zatoki przynosowe. W skład zatok przynosowych wchodzą zatoka szczękowa, czołowa, klinowa oraz komórki sitowe. W prawidłowych warunkach znajdują się tam jamy wyścielone błoną śluzową i wypełnione powietrzem. Zatoki mają anatomiczne połączenia z jamą nosową. Zmiany chorobowe mogą występować w jednej, kilku lub w obrębie wszystkich zatok. W czasie choroby na skutek infekcji lub alergii powstaje obrzęk błony śluzowej oraz nadprodukcja wydzieliny, a anatomiczne połączenia nie pozwalają na samoistne opróżnianie zatok, dlatego dochodzi do jej zalegania w ich obrębie. Tak samo utrudnione jest usuwanie czynników chorobotwórczych, które tam zostają i nadal są przyczyną stanu zapalnego. Nieleczony proces zapalny może się szerzyć na sąsiadujące struktury, wywołując groźne powikłania. Choroba ta występuje dość często, literatura fachowa podaje, że około 5% społeczeństwa cierpi na przewlekłe zapalenie zatok.
Objawy  ->
  • Katar, wzmożona wydzielina z nosa
  • Uczucie zalegania w nosie tuż po jego wydmuchaniu
  • Uczucie pełności i rozpychania w jednym z policzków
  • Bóle głowy, czoła, ból górnych zębów po jednej stronie, po przyśrodkowej stronie oczodołu z uczuciem rozpychania i ucisku, nasilające się przy schylaniu głowy, kaszlu, silniejsze rano i w południe
  • Niejednolite bóle w głębi głowy, mogące promieniować do oka, skroni, ucha, potylicy, występujące w nocy
  • Osłabienie lub całkowite zanik powonienia
  • Obrzęk powiek
  • Senność, niechęć do pracy, rozdrażnienie, depresja

    Kontaktu z lekarzem wymaga
    Stwierdzenie objawów zapalenia zatok.

    Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga
    W czasie leczenia:
  • Gdy pojawią się nowe niespodziewane objawy
  • Gorączka i pogorszenie stanu ogólnego
  • Obrzęk oczodołu lub powiek, przemieszczenie gałki ocznej do boku i do dołu z bólem
  • Pogorszenie wzroku, ograniczenie ruchów oka, ból przy poruszaniu oczami,
  • Zawroty oraz silne i głębokie bóle głowy
  • Przyczyny  ->
    Najczęściej zapalenie zatok spowodowane jest szerzeniem się procesu zapalnego z jamy nosowej. Zakażenia wywoływane są najczęściej przez wirusy lub bakterie. Czasem czynnikiem wywołującym chorobę mogą być grzyby. Część zapaleń zatoki szczękowej spowodowana jest przez choroby korzeni zębowych. Także zaburzenia budowy anatomicznej, takie jak skrzywienie przegrody nosa są czynnikiem sprzyjającym nawrotom choroby.
    Na wystąpienie choroby szczególnie narażeni są:
  • Alergicy
  • Pływacy i nurkowie
  • Lotnicy, skoczkowie spadochronowi
  • Osoby chore na mukowiscydozę
  • Chorzy z zespołem Kartagenera
  • Osoby z zaburzeniami hormonalnymi
  • Chorzy z niedoborami odporności
  • Zapobieganie  ->
    Nie ma szczególnych sposobów zapobiegania rozwojowi choroby. Należy:
  • Leczyć infekcje w obrębie jamy nosowogardłowej
  • Unikać narażenia na znane alergeny
  • Usunąć zmiany w obrębie jamy nosowej (mocno skrzywiona przegroda nosowa, polipy) utrudniające wentylację zatok i odpływ wydzieliny
  • Starannie leczyć próchnicę zębów i choroby przyzębia
  • Przebieg  ->
    Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie prowadzi zwykle do wyleczenia choroby i całkowitego ustąpienia objawów. W niektórych przypadkach postępowanie farmakologiczne okazuje się niewystarczające i wtedy rozważa się leczenie chirurgiczne, które zazwyczaj jest skuteczne. Brak podjęcia leczenia może doprowadzić do rozwinięcia się niebezpiecznych dla zdrowia pacjenta powikłań.
    Powikłania  ->
  • Ropień podokostnowy oczodołu
  • Ropowica oczodołu
  • Zapalenie powiek
  • Zapalenie zatokopochodne nerwu wzrokowego
  • Ropień zewnątrzoponowy lub podoponowy
  • Zapalenie opon mózgowych
  • Ropień mózgu
  • Zakrzepica zatoki jamistej i innych zatok
  • Zapalenie szpiku kostnego czaszki
  • Posocznica
  • Badania  ->
    Aby zdiagnozować zapalenie zatok należy wykonać rynoskopię, tzn. obejrzeć jamę nosową za pomocą odpowiedniego wziernika i lusterka. Innym badaniem pomocnym w rozpoznawaniu tej choroby jest zdjęcie Rtg zatok. Jeżeli istnieje taka możliwość można wykonać badanie endoskopowe nosa i zatok. W niektórych przypadkach może być potrzebne wykonanie tomografii komputerowej.
    Cel leczenia  ->
    Celem leczenia zapalenia zatok jest całkowite usunięcie czynników wywołujących stan zapalnych, takich jak bakterie czy grzyby. Warunkiem zapewnienia skutecznego leczenia jest zapewnienie dobrej drogi odpływu wydzieliny z zatok.
    Leczenie  ->
    Zalecenia ogólne
    Jeśli chory nie czuje się dobrze, wskazane jest leżenie w łóżku. W pokoju powinna panować temperatura około 20°C oraz dość wysoka wilgotność. Skuteczne leczenie zapalenia zatok polega głównie na opanowaniu zakażenia, co zostaje osiągnięte poprzez podawanie antybiotyków. Antybiotyki w zapaleniu zatok (ze względu na ich utrudniony dostęp do miejsca zakażenia) stosuje się dość długo, co najmniej 10-14 dni, a w przypadkach zapalenia przewlekłego nie krócej niż 3 tygodnie.
    Aby umożliwić ewakuację wydzieliny stosuje się środki zmniejszające obrzęk błony śluzowej, co sprawia, że ujścia zatok ponownie stają się drożne, oraz leki powodujące rozrzedzenie wydzieliny (mukolityki), dzięki którym jej przepływ staje się łatwiejszy. Leki obkurczające błonę śluzową można stosować bezpośrednio do nosa, a także doustnie.
    W niektórych przepadkach stosowane są sterydy, które zmniejszają reakcję zapalną błony śluzowej zatok, nie niszczą one jednak bakterii czy grzybów, które zaatakowały zatoki.
    W niektórych przypadkach mimo intensywnego leczenia nie udaje się uzyskać poprawy. Wówczas koniecznym może się okazać wykonanie punkcji zatok. Celem tego zabiegu jest dokładniejsza diagnostyka, podczas której ocenia się pojemność zatoki oraz drożność jej ujścia, a także pobiera się materiał do badań bakteriologicznych. Dzięki punkcji uzyskujemy także możliwość bezpośredniego leczenia choroby, poprzez ewakuację patologicznej wydzieliny i przepłukanie zatoki oraz podanie wprost do chorej zatoki leków bakteriobójczych, mukolityków oraz środków przeciwzapalnych.
    Leczenie operacyjne  ->
    W niektórych przypadkach, gdy leczenie farmakologiczne nie daje oczekiwanych skutków, stosuje się operacyjne leczenie zapalenia zatok.
    Podpis  ->
    lek. med. Romana Rajba

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.