28 marca 2024r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Wskazania do zabiegu  ->
Podstawowym wskazaniem do resekcji żołądka jest rozpoznanie nowotworu złośliwego tego narządu. Poza tym głównym wskazaniem liczba chorób, w których niezbędne jest usunięcie żołądka, znacznie zmalała w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat w związku z postępem w leczeniu farmakologicznym. Należą do nich:
  • Choroba wrzodowa żołądka nie poddająca się leczeniu farmakologicznemu. W tym przypadku alternatywą dla usunięcia części żołądka jest tak zwana wagotomia, czyli przecięcie biegnących do żołądka nerwów, co bardzo znacznie może ograniczyć wydzielanie soku żołądkowego
  • Zwężenie (stenoza) odźwiernika, czyli części żołądka połączonej z dwunastnicą, które jest powikłaniem niedostatecznie leczonej choroby wrzodowej żołądka
  • Powikłania choroby wrzodowej żołądka, takie jak niedające się opanować innymi metodami krwawienie z wrzodu lub perforacja (pęknięcie) ściany żołądka. W tych przypadkach jednak, wobec dostępności na rynku bardzo skutecznych leków przeciwwrzodowych, coraz rzadziej wykonuje się tak rozległy zabieg, zastępując go mniej skomplikowanymi operacjami, takimi jak zeszycie pękniętego wrzodu, czy zatamowanie krwotoku przez zeszycie (podkłucie) krwawiącego naczynia
    W zależności od choroby, która jest powodem wykonywania resekcji żołądka, usunąć można jedynie jego końcową część (antrectomia – resekcja części przedodźwiernikowej, w przypadku choroby wrzodowej), większą część narządu (gastrectomia subtotalis – prawie całkowita resekcja żołądka, w przypadku nowotworów zlokalizowanych w końcowym odcinku żołądka), a nawet cały żołądek (gastrectomia totalis – całkowita resekcja żołądka, w przypadku guzów nowotworowych zlokalizowanych w środkowej części żołądka). Nowotwory początkowego odcinka żołądka wymagają dodatkowo, oprócz totalnej gastrektomii, usunięcia końcowego odcinka przełyku. Wszystkie zabiegi usunięcia żołądka z powodu nowotworu wymagają także, dla zmniejszenia ryzyka nawrotu choroby, wycięcia otaczających żołądek węzłów chłonnych.
  • Przeciwwskazania do zabiegu  ->
  • Brak zgody pacjenta
  • Ciężki stan ogólny pacjenta zwiększający bardzo znacznie ryzyko zabiegu operacyjnego. W przypadku nowotworu (raka) żołądka podejmuje się próbę przygotowania do zabiegu nawet bardzo schorowanych pacjentów. Poważne choroby ogólnoustrojowe (choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, niewydolność krążenia, niewydolność oddechowa) zwykle udaje się w wyniku intensywnego leczenia ustabilizować na tyle, że ryzyko operacyjne jest wielokrotnie mniejsze niż niebezpieczeństwo związane z pozostawieniem guza nowotworowego bez leczenia
  • Nieoperacyjne guzy nowotworowe żołądka. Jeżeli operujący chirurg stwierdza, że nie będzie w stanie usunąć guza nowotworowego w całości lub jeśli istnieją liczne przerzuty raka do innych narządów, nie ma sensu narażać pacjenta na tak rozległą i niebezpieczną operację. W takiej sytuacji wykonuje się jedynie zabiegi mające na celu poprawę komfortu życia pacjenta (tzw. paliatywne), na przykład ułatwiające przechodzenie pokarmu przez żołądek zatkany guzem nowotworowym
  • Cel zabiegu  ->
    Zabieg operacyjny polega na zamknięciu (podwiązaniu) zaopatrujących określoną część żołądka naczyń (tętnic i żył), usunięciu części lub całego narządu, a następnie przywróceniu ciągłości przewodu pokarmowego przez wykonanie zespolenia jelita (dwunastnicy) z pozostałą częścią żołądka lub z przełykiem.
    Przygotowanie  ->
  • Dokładna diagnostyka przedoperacyjna mająca na celu dokładne rozpoznanie rodzaju guza nowotworowego, jego położenia, wielkości oraz obecności ewentualnych przerzutów
  • Rozmowa pacjenta z chirurgiem i anestezjologiem dotycząca charakteru i celu zabiegu, spodziewanego rokowania i dalszych losów pacjenta
  • Ustabilizowanie chorób ogólnoustrojowych, wyrównanie niedoborów białkowych, wodnych i elektrolitowych
  • Zabezpieczenie dla pacjenta odpowiedniej ilości krwi i osocza, gdyż zabieg resekcji żołądka wiązać się może z utratą dużej ilości krwi wymagającą transfuzji
  • Zakaz jedzenia i picia przez ostatnie 12 godzin przed zabiegiem operacyjnym
  • Bezpośrednio przed zabiegiem kąpiel i delikatne usunięcie ewentualnego nadmiaru owłosienia na brzuchu
  • Opis zabiegu  ->
  • Resekcję żołądka wykonuje się zawsze w znieczuleniu ogólnym
  • Zabieg operacyjny jest bardzo rozległy, trwa – w zależności od warunków anatomicznych, rodzaju resekcji i doświadczenia chirurga – od trzech do nawet sześciu godzin
  • Resekcja żołądka wiąże się zwykle z utratą dużej ilości krwi. Pacjenci zwykle w trakcie zabiegu lub już po jego zakończeniu wymagają przetaczania krwi i osocza
  • Po zabiegu pacjent powraca na swoją salę. Często jednak może być konieczny kilkudniowy pobyt na specjalnej sali pooperacyjnej lub w oddziale intensywnej opieki medycznej
  • Przed zakończeniem operacji chirurg pozostawia w jamie brzusznej pacjenta jeden lub kilka drenów (cienkich rurek), które przez kilka dni odprowadzać będą na zewnątrz gromadzącą się w jamie otrzewnej krew lub inną wydzielinę
  • Przebieg  ->
  • Pierwsze dni po resekcji żołądka wymagają bardzo starannej obserwacji pacjenta, częstego pomiaru ciśnienia krwi, tętna, powtarzanych badań laboratoryjnych. W celu kontrolowania ilości wydalanego przez pacjenta moczu (ważny wskaźnik prawidłowej pracy nerek) do pęcherza moczowego wprowadza się specjalną rurkę (cewnik Foley’a)
  • Zwykle przez kilka dni po zabiegu operacyjnym pacjent ma założoną przez nos cienką, plastikową rurkę, tak zwany dren żołądkowy, który odprowadza nadmiar soku żołądkowego i jelitowego zbierający się w pozostawionej części żołądka i zespolonym z nim jelicie
  • Przez pierwsze 5-6 dni po zabiegu pacjent otrzymuje jedynie kroplówki, które zawierają wszystkie niezbędne do życia substancje. Czas ten potrzebny jest do wstępnego zagojenia (zrośnięcia się) zespolenia żołądka (przełyku) z jelitem, co zabezpiecza je przed pęknięciem, do którego mogłoby dojść, gdyby pacjent wcześniej zaczął jeść lub pić. Po tym okresie zezwala się pacjentowi na picie, a następnie stopniowo rozszerza się dietę
  • W razie potrzeby lekarz może podjąć decyzję o przetoczeniu pacjentowi krwi, osocza (plazmy) lub innych substancji krwiopochodnych
  • Bezpośrednio po operacji pacjent zwykle otrzymuje dożylnie antybiotyki, które mają za zadanie uchronić go przed niebezpiecznymi zakażeniami bakteryjnymi
  • W ciągu pierwszej, a czasem i drugiej doby pooperacyjnej pacjent pozostaje w łóżku, wykonując pod opieką rahabilitantów ćwiczenia oddechowe i ruchowe. Po tym okresie zezwala się pacjentowi na wstawanie i chodzenie, aby przyspieszyć jego powrót do pełnej aktywności fizycznej
  • Pobyt w szpitalu po zabiegu resekcji żołądka w przypadkach niepowikłanych trwa zwykle od 10 do 14 dni. Dalsza rekonwalescencja odbywa się w miarę możliwości w domu pacjenta
  • Po resekcji żołądka nie ma zwykle powodu do stosowania szczególnej diety, jedynie w przypadku bardzo rozległych resekcji zaleca się częste spożywanie niewielkich objętościowo posiłków
  • Jeżeli choroba podstawowa na to pozwala, po kilkutygodniowej rekonwalescencji możliwy jest zwykle powrót do pracy zawodowej
  • W przypadku choroby nowotworowej niezbędne może być leczenie uzupełniające – chemioterapia prowadzone pod kontrolą specjalisty-onkologa
  • Możliwe powikłania  ->
  • Krwawienie do wnętrza jamy otrzewnej wymagające powtórnego zabiegu operacyjnego w celu jego zatamowania
  • Nieszczelność (rozejście się) zespolenia żołądkowo (przełykowo) -jelitowego z objawami zapalenia otrzewnej wymagająca ponownej operacji i uszczelnienia (lub wykonania na nowo) zespolenia
  • Zakażenie lub opóźnione gojenie się rany pooperacyjnej
  • Przepuklina w bliźnie pooperacyjnej
  • Pojawiające się już po powrocie pacjenta do domu dotkliwe bóle brzucha, silne wymioty, wzdęcia lub uczucie nieprzyjemnej pełności brzucha, poty i zaczerwienienie twarzy występujące po spożyciu posiłku mogą być objawami rzadkich, ale groźnych powikłań resekcji żołądka, takich jak zespół pętli doprowadzającej, zespół poposiłkowy (dumping syndrome) czy też zwężenie zespolenia i wymagają jak najszybszego kontaktu z lekarzem
  • Niekiedy nawet mimo najlepiej przeprowadzonego zabiegu operacyjnego dochodzi do ponownego rozwoju choroby nowotworowej (raka). W szczególnych przypadkach u pacjentów, u których wykonano resekcję żołądka, w kilkanaście lub więcej lat po zabiegu może dojść do rozwoju nowotworu (raka) w miejscu zespolenia. Dlatego też ta grupa pacjentów wymaga regularnej kontroli endoskopowej (gastroskopii) w celu wczesnego wykrycia i leczenia takiego nowotworu
  • Podpis  ->
    Opracował
    lek. med. Robert Olewiński

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.