28 marca 2024r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Synonimy  ->
pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego, nakłucie lędźwiowe (PL)
Wskazania do zabiegu  ->
Punkcja lędźwiowa stanowi postępowanie rutynowe w następujących przypadkach:
  • Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub podejrzenie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
  • Podejrzenie wrodzonej choroby metabolicznej
  • Choroba nowotworowa
  • Wodogłowie u noworodka (niemowlęcia)
  • Przeciwwskazania do zabiegu  ->
  • Wysokie ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego wewnątrz czaszki (nadciśnienie śródczaszkowe), obrzęk mózgu (istotne u dzieci z zarośniętym ciemieniem)
  • Zmiany ropne skóry w okolicy lędźwiowej
  • Poważne zaburzenia krzepnięcia krwi
  • Cel zabiegu  ->
    Badanie pozwala na ocenę płynu mózgowo-rdzeniowego (odpowiedź na pytania: czy jest zakażenie, czy są zmiany biochemiczne, czy są komórki nowotworowe?).
    U noworodków (niemowląt) z wodogłowiem spowodowanym nadmierną produkcją płynu wykonuje się punkcję lędźwiową, aby zmierzyć ciśnienie panujące wewnątrz czaszki i ewentualnie usunąć nadmiar płynu (zabieg wykonywany jest tylko okresowo – przed właściwym leczeniem operacyjnym).
    Przygotowanie  ->
    Zwykle zabieg wykonywany jest u pacjentów przebywających w szpitalu lub przy przyjęciu do szpitala. Badanie nie wymaga uprzedniego szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby.
    Opis zabiegu  ->
    Zabieg polega na:
    Polega na nakłuciu kanału kręgowego, czyli przestrzeni wypełnionej przez płyn produkowany w mózgu. Przestrzeń ta otoczona jest kilkoma warstwami ochronnymi (opony mózgowo-rdzeniowe) i dodatkowo jest chroniona przez kości (kręgi kręgosłupa). W kanale kręgowym znajdują się elementy układu nerwowego – rdzeń kręgowy i biegnące od niego włókna nerwowe.
    Noworodek, niemowlę lub małe dziecko układane jest zwykle na boku, z nóżkami ugiętymi w biodrach i kolanach; główka przygięta jest do klatki piersiowej. Pielęgniarka asystująca przytrzymuje dziecko, aby w momencie nakłucia jego kręgosłup był maksymalnie wygięty w łuk – ułatwia to wykonanie zabiegu. Dziecko starsze siedzi na krześle, twarzą zwrócone do oparcia, głowę przygina do klatki piersiowej, kręgosłup stara się maksymalnie wygiąć w łuk.
    Skóra okolicy lędźwiowej zostaje oczyszczona środkami dezynfekcyjnymi (roztworami spirytusu i jodyny), aby miejsce nakłucia było sterylne. Następnie lekarz lokalizuje właściwe miejsce do nakłucia i wprowadza igłę (zwykle jest to igła dłuższa, lecz nie grubsza niż normalne igły do zastrzyków) na taką głębokość, ażeby jej koniec znajdował się w przestrzeni kanału kręgowego. Wydostający się przez igłę płyn jest pobierany do probówek. Po usunięciu igły, na miejsce nakłucia zakładany jest sterylny opatrunek.
    Zabieg trwa kilka minut, a ból spowodowany jest nakłuciem skóry. Przed zabiegiem można zastosować sedację, czyli podać dożylnie lub doustnie leki, które zmniejszają niepokój dziecka i odczuwany przez niego strach. Można również zastosować miejscowe leki znieczulające (w postaci maści lub płynu – spray).
    Po nakłuciu wskazane jest przebywanie w pozycji leżącej na plecach przez okres minimum 6 godzin (najlepiej 10-12 godzin). Takie postępowanie powinno zapobiec wystąpieniu bólu głowy, który często pojawia się po badaniu w wyniku wahania ciśnienia śródczaszkowego.
    Możliwe powikłania  ->
  • Ból głowy
  • Ból w miejscu nakłucia
  • Krwawienie z miejsca nakłucia, krwiak miejscowy pod skórą
  • Porażenie nerwów spowodowane uszkodzeniem rdzenia (powikłanie mało prawdopodobne jeśli budowa układu nerwowego i kręgosłupa jest prawidłowa, a zabieg wykonano zgodnie z zasadami tzn. wprowadzono igłę poniżej miejsca, w którym kończy się rdzeń kręgowy).
  • Podpis  ->
    Opracował
    dr n. med. Jerzy Chudek

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.